Wat hebben we dit jaar bereikt

We hebben met onze sociale partners een gezamenlijke stadsdeelanalyse in Lindenholt uitgevoerd.
Voor het versterken van de sociale basis in de stad gaan we de komende jaren werken met de methodiek van stadsdeelprogrammeren. In 2022 hebben we een eerste stap gezet in de gebieden Lindenholt, Zuid en Oost. In Lindenholt is met onze partners een gezamenlijke analyse van de verbeterpunten uitgevoerd. Nadat bewoners hebben meegedacht over de prioritering, zullen in 2023 de uitvoeringsprogramma’s in de stadsdelen worden uitgewerkt. In de overige stadsdelen is in 2022 het gebiedsgerichte werken vormgegeven met de voorlopers van stadsdeelprogrammeren: de stadsdeelagenda’s en de preventieprogramma’s jeugd.

We hebben de gezondheid van de leefomgeving in onze wijken verbeterd
Op diverse manieren hebben we het actief bewegen in de openbare ruimte gestimuleerd. Zo hebben we in Meijhorst samen met partners in de wijk plannen voor een Kwiekroute gemaakt, hebben we in Bottendaal samen met het ROC een QR-fitroute aangelegd en in Lindenholt een pumptrack gerealiseerd. Ook hebben we In Hegdambroek en Brakkenstein de eerste sociale knooppunten in de stad voorbereid en zullen Bottendaal, de Landbouwbuurt, Hatert, Oud Lent en de Ackerwijken volgen. Groene sociale knooppunten zijn centraal gelegen groene plekken in de wijk waar bewoners van alle leeftijden kunnen bewegen, ontmoeten, spelen en sporten. Om de leefwereld te verbeteren zijn we daarnaast in oktober 2022 in samenwerking met Jantje Beton, IVN en de GGD in Grootstal gestart met het project Gezonde buurt. Tot slot hebben we met ondersteuning van de GGD het aantal schoolmoestuinen vergroot (medio 2022 zijn het er 25) en is de kwaliteit en continuïteit van de tuinen verbeterd.

Gezondheidswinst voor iedereen bereikt
Gezondheid is niet voor iedereen vanzelfsprekend en de kansen zijn ongelijk verdeeld. Via de preventieplatforms jeugd zijn in de wijken diverse maatregelen rond bewegen en voeding uitgevoerd. Verder is gewerkt aan gezondheid voor iedereen door: met de zorgverzekeraar in Hatert de pilot Gecombineerde Leefstijl Interventie voor mensen met obesitas te starten; het project Fitcoins van uitvoeringsbudget te voorzien, waardoor inmiddels ca. 400 mensen een account hebben aangemaakt waarmee zij VincentiusVitaal-community-lid zijn geworden; en de collectieve aanvullende zorgverzekering (CAZ) uit te breiden. Met onder meer Bindkracht10 en de GGD is een werkgroep gevormd om taboeonderwerpen bespreekbaar te maken onder mensen met een migratieachtergrond.

Ruimte voor ontmoeten in verschillende wijkcentra
In 2022 zijn we verder gegaan met de toepassing van het beleid Ruimte voor ontmoeting in de gemeentelijke wijkaccommodaties. We hebben gewerkt aan het actualiseren van het verhuurkader. De besluitvorming hierover vindt plaats in 2023. Daarnaast hebben we meerdere wijkcentra gemoderniseerd: we hebben de binnenruimte van wijkcentrum Dukenburg gemoderniseerd en de tuin van het Wijkatelier in Lindenholt aangepakt. Ook zijn voorbereidingen getroffen voor een herinrichting van ’t Oude Weeshuis in de benedenstad en hebben we nog enkele Buurtteams en Stips geplaatst in de wijkcentra.

Regenboognetwerk versterkt en uitgebreid
We hebben bij de start van de uitvoering van de Regenboogagenda vooral geïnvesteerd in het versterken en uitbreiden van het regenboognetwerk in de stad, waarmee we samen werken aan de acht thema’s van de Regenboogagenda. Met de extra middelen uit het coalitieakkoord hebben we in twee subsidierondes 25 initiatieven vanuit de stad extra kunnen ondersteunen die bijdragen aan de doelstellingen van de Regenboogagenda.

Nijmegen met de EuroGames 2022 op de kaart als Sport- en Regenboogstad
In juli 2022 vond in Nijmegen de EuroGames plaats, waarmee we Nijmegen nationaal en internationaal op de kaart hebben gezet als Sport- en Regenboogstad. Door middel van het bijbehorende side-eventprogramma voor de gehele provincie Gelderland is ook regionaal aandacht besteed aan inclusief sporten en bewegen.

Dienstverlening voor ouderen in onze stad verbeterd
De ouderenadviseurs zijn actief in de wijken en werken vanuit de wijkcentra, waardoor informatie, advies en ondersteuning voor ouderen dichtbij en toegankelijk is. Ouderenadviseurs hebben een belangrijke taak in verwijzing, onder andere naar laagdrempelige dagbesteding. In 2022 hebben we hiervoor nieuwe subsidiecontracten met zorgaanbieders afgesloten, die deze vorm van dagbesteding verspreid over de stad en daardoor dichtbij ouderen aanbieden.

We hebben de toegankelijkheid voor iedereen vergroot
Tijdens het congres Gelijk is Gelijk, dat dit jaar in Nijmegen is gehouden in samenwerking met het Zelfregiecentrum, heeft de gemeente samen met lokale organisaties een convenant ondertekend waarin de intentie is uitgesproken te werken aan een inclusieve stad voor mensen met een beperking. Bij de uitvoering van het Actieprogramma inclusie hebben we in 2022 extra aandacht gehad aan de inzet van ervaringsdeskundigen. Ook hebben we gewerkt aan het verbeteren van de toegankelijkheid van de gemeentelijke websites. Daarnaast is eind 2022 het Handboek Nijmegen toegankelijk geëvalueerd en zijn vervolgacties voor komend jaar benoemd die bijdragen aan het verbeteren van de fysieke toegankelijkheid.

Dierenwelzijn in de stad is verbeterd
We zijn in gesprek gegaan met Dierenvoedselbank Happy Feet, wat heeft geleid tot nieuwe huisvesting in Wijkcentrum de Brack. Happy Feet kan hierdoor meer uitgiftemomenten organiseren, waardoor meer minima met huisdieren worden ondersteund. Daarnaast hebben we de financiële positie van de Dierenambulance Nijmegen (DAN) duurzaam versterkt. We hebben een voortrekkersrol in de regio genomen, met het resultaat dat de DAN met de meeste gemeenten nieuwe contractafspraken maakt of heeft gemaakt. Met de geactualiseerde tarieven is de DAN daarmee beter in staat duurzaam hun wettelijke taken uit te voeren.

Het totaal aantal jeugdigen in jeugdhulp is in 2022 stabiel gebleven
2022 is het eerste volledige jaar waarin de Buurtteams Jeugd & Gezin actief zijn geweest. In 2022 hebben 1.998 gezinnen een beroep gedaan op de Buurtteams Jeugd en Gezin. De gemiddelde wachttijd bij de Buurtteams was aan het begin van het jaar 28 dagen. Eind 2022 is de wachttijd gehalveerd tot 14 dagen. Het aantal jeugdigen dat een vorm van geïndiceerde jeugdhulp ontvangt is de laatste jaren ongeveer gelijk gebleven: 4.199 in 2022 ten opzichte van 4.223 in 2021. We zien nog niet direct een afname in het totaal aantal jeugdigen dat een ambulante vorm van jeugdhulp ontvangt, zoals begeleiding of jeugd-ggz. Op dit moment gaat het om 3.904 jeugdigen in 2022 t.o.v. 3918 in 2021.

Aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp verbeterd.
In 2022 zijn diverse pilots uitgevoerd om de aansluiting onderwijs-jeugdhulp te verkennen. Ook zijn er samenwerkingsafspraken gemaakt tussen zes pilotscholen en de buurtteams om de samenwerking te verbeteren. Deze pilots worden in 2023 verbreed en doorontwikkeld. In 2022 zijn alle reguliere vo-scholen in Rijk van Nijmegen op eenzelfde manier gaan samenwerken met leerplicht en de jeugdarts om de aanpak rondom ziekteverzuim te verbeteren. Alle scholen werken nu volgens het stappenplan (een poster) waarop de verschillende medewerkers binnen school weten hoe zij op welk moment handelen als een leerling zich ziekmeldt. Er worden periodiek triagegesprekken gevoerd met de jeugdarts en leerplichtambtenaar, zodat zij vroegtijdig betrokken zijn bij de leerlingen.

Buurtteams Jeugd en Gezin nog steviger ingebed in de wijk.
Er zijn stevige samenwerkingsafspraken gemaakt met cruciale partners zoals het onderwijs, de kinderopvang, de jeugdgezondheidszorg, huisartsen, veiligheidspartners, zorgaanbieders, Stip, financieel experts in de wijk en jongeren- en kinderwerk. Hierdoor kan er sneller worden geschakeld en preventiever worden gewerkt. De Buurtteams maken steeds meer gebruik van de mogelijkheden die de wijk en stedelijke voorzieningen bieden. Ook participeren de Buurtteams in de stadsdeelprogrammering met betrekking tot de sociale basis. In 2023 worden leercirkels opgezet met cruciale partners om de samenwerking met de Buurtteams verder te versterken.

Wet adviesrecht gemeenten bij schuldenbewind geïmplementeerd
Op 1 januari 2021 kunnen gemeenten gebruik maken van de mogelijkheid om advies uit te brengen na de instelling van beschermingsbewind wegens problematische schulden of verkwisting (ook wel schuldenbewind genoemd). Vanaf februari 2022 maakt de gemeente Nijmegen hier gebruik van.

Laagdrempelige en effectieve ondersteuning bij (dreigende) financiële problemen verbeterd
In 2022 is besloten om voor een jaar aan te sluiten bij de Nederlandse Schuldhulproute (NSR). De bedoeling was om in een vroeg stadium signalen op te vangen van mensen die grote kans hebben om op termijn in financiële problemen te komen. Inwoners kunnen via Geldfit (het digitale startpunt van de NSR) worden doorverwezen naar passende hulpverlening, algemeen of specifiek in Nijmegen.  Daarnaast is er het landelijke gratis telefoonnummer 0800-8115 en Geldfit zakelijk.
De inzet op vroegsignalering via de Financieel Experts in de Wijk (FEW) is in 2022 gestart met deelname aan het experiment om naast de signalen van de vastelastenpartners ook hypotheeksignalen te ontvangen. Gekeken wordt of mensen met schulden, die nog niet in beeld zijn bij gemeenten, zo sneller worden bereikt. Ook is er speciale aandacht voor signalen van jongeren. Naast de inzet van een financieel hulpverlener gaat ook een jongerenwerker mee. De gebleken meerwaarde van deze samenwerking om jongeren te bereiken heeft tot een vervolg op deze pilot geleid in 2023.

In 2022 zien we een stijging in het aantal jeugdigen in (specialistische) jeugdzorg en meer inzet van Veilig Thuis
In 2022 kregen 441 jeugdigen een vorm van jeugdhulp met verblijf (zoals pleegzorg, gezinshuizen of residentiële jeugdhulp). In 2021 waren dit er nog 414. De jeugdigen die als gevolg van het woonplaatsbeginsel onder de verantwoordelijkheid van Nijmegen zijn gekomen, zitten vooral in pleegzorg of gezinshuizen. Zo zien we in de residentiële jeugdhulp een afname: 175 jeugdigen in 2022 ten opzichte van 204 in 2021. Over het algemeen zien we een positieve trend: de nieuwe instroom in verblijf neemt jaarlijks af. Het gevolg van het woonplaatsbeginsel zien we ook terug in de jeugdbeschermingsketen. Hoewel het totaal aantal jeugdigen waar een gecertificeerde instelling bij betrokken is, stabiel is gebleven (499 in 2022, 505 in 2021) zien we met name meer jeugdigen met een kinderbeschermingsmaatregel en minder jeugdigen met een jeugdreclasseringsmaatregel. In 2022 heeft Veilig Thuis 7.530 adviezen gegeven, dat is een stijging van 4 procent ten opzichte van 2021. Veilig Thuis heeft 2.901 meldingen opgepakt, dat is een stijging van 13%. Er zijn 2.247 overdrachten geweest, dat is een stijging van 1%. Veilig Thuis werkt mee met verschillende landelijke ontwikkelingen zoals de proeftuinen in Nijmegen Dukenburg en Zaltbommel.

We werken volgens het nieuwe woonplaatsbeginsel
In 2022 hebben we de nieuwe Wetswijziging woonplaatsbeginsel geïmplementeerd binnen onze gemeente. Op 27 januari 2022 is er een momentopname gemaakt van inkomende en uitgaande jeugdigen. Voor Nijmegen kwam dit neer op 154 inkomende jeugdigen en 69 uitgaande jeugdigen. Deze wijziging heeft tevens veel impact op onze begroting en monitoring. Voor alle jeugdigen in onze gemeente die jeugdhulp ontvingen, hebben uitgezocht wat de verantwoordelijke gemeente zou moeten zijn per 1 januari 2022. Vervolgens zijn deze jeugdigen overgedragen naar de juiste gemeente. Daarnaast zijn er jeugdigen aan onze gemeente overgedragen. Hiervoor zijn er door het Regionaal Ondersteuningsbureau, per zorgaanbieder, contractuele afspraken gemaakt zodat zij de geleverde jeugdhulp konden declareren. Ook met het Buurtteam Jeugd en Gezin zijn afspraken gemaakt hoe ze regie konden uitvoeren over deze nieuwe groep jeugdigen waar wij als gemeente verantwoordelijk voor werden.

Regeling acute jeugd-GGZ voor heel Gelderland verlengd
De uitkering liep oorspronkelijk van 1 juli 2021 tot en met 31 december 2022. Eind vorig jaar is door het ministerie van VWS besloten om de regeling met een jaar te verlengen, omdat de acute problemen in de jeugd-ggz nog steeds spelen. De regeling geldt voor het hele werkgebied van Karakter en GGNet. In totaal gaat het om meer dan vijftig gemeenten. Tot nu toe is er o.a. meer behandelcapaciteit gerealiseerd op verschillende spoedpoli’s, de HIC (High & Intensive Care), op het gebied van eetstoornissen en Intensive Home Treatment. Ook is er extra geïnvesteerd in consultatie en advies om andere zorgaanbieders en artsen te ondersteunen in het oppakken, of voorkomen, van crisisvraagstukken.

Bijgedragen aan regionale passende hulp in complexe situaties
In de regio Rijk van Nijmegen zijn er in 2022 in totaal 199 aanmeldingen gedaan bij het vooroverleg, bij 51 casussen heeft dit geleid tot bespreking in het Overleg Passende Hulp met een multidisciplinair team van experts van verschillende zorgaanbieders.

Overleg Passende Hulp verder ontwikkeld naar een Regionaal Expert Team
 In 2022 hebben we voor gecertificeerde instellingen de verplichting om alle uithuisplaatsingen bij het Overleg passende Hulp (OPH) te melden losgelaten, op voorwaarde dat we het aantal uithuisplaatsingen blijven volgen. Met de ontwikkeling van een nieuw regionaal dashboard Ini8 instroom Verblijf lukt dit. Het aantal unieke uithuisplaatsingen (jeugdigen die voor het éérst in verblijf komen) is in 2022 gestegen, van 127 t.o.v. 108 in 2021. Echter het grootste deel ervan (70) is het gevolg van de administratieve wijziging van het woonplaatsbeginsel. Per 1 januari 2023 vervalt de verplichting voor alle verwijzers en gaat het netwerk verder onder een nieuwe naam: Regionaal Expert Team (RET).  

Daarnaast hebben we onze praktijkervaring mogen inbrengen bij de ontwikkeling van een nieuwe, landelijke RET-monitor. Het idee is om meer te leren van complexe casuïstiek zodat inzichten vertaald worden in regionaal beleid en inkoop. Om ook achteraf te kunnen leren van een ‘zorgcarriëre’ bij vastgelopen casuïstiek, is het mogelijk gemaakt een pseudobouwsteen toe te voegen in het regionaal berichtenverkeer.  

Expertisenetwerk BOEG verder ontwikkeld
Het Bovenregionaal Expertisenetwerk Gelderland (BOEG) voert de functies rondom consultatie en advies, het organiseren van zorg en leren uit.  Er zijn in 2022 veel activiteiten uitgevoerd in heel Gelderland, ook in ons werkgebied. Procesregisseurs en hyperspecialisten ondersteunen regio’s in Gelderland met het realiseren van hypermaatwerk. Er is met zorgaanbieders samengewerkt en kleinschalig verblijf ontwikkeld om uitstroom uit zwaarder verblijf (open en gesloten groepen op terreinvoorzieningen) mogelijk te maken.  Ook is in 2022 kennis en expertise bij eetstoornissen gebundeld in een netwerk (K-EET). En wordt er nu samengewerkt met kennisinstituten zoals HAN bij belangrijke thema’s zoals verklarende analyse, het werken met informeel mentorschap en gelijkwaardig samenwerken.

Lokale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling opgesteld
In deze lokale agenda huiselijk geweld en kindermishandeling benoemen we een aantal concrete acties waar we als stad het afgelopen jaar mee zijn gestart:
-   Meer aandacht bij het onderwijs voor kinderen en jongeren met een onveilige thuissituatie;
-   Samenwerken aan veiligheid;
-   Een lokale alliantie financieel misbruik bij ouderen in Nijmegen;
-   De juiste ondersteuning bij complexe scheidingen;
-   Werken met migrantenorganisaties en sleutelfiguren bij HGKM in het algemeen en bij eergerelateerd geweld in het bijzonder.

In 2022 is het convenant en privacy protocol TWES 18-/18+ ondertekend.
Ruim 25 partijen hebben zich gecommitteerd aan samenwerking rond complexe casuïstiek van jongeren in overgang naar volwassenheid. Tevens is een start gemaakt met het bieden van maatwerk voor deze doelgroep, middels de doorbraakmethode.

Huisvesting aandachtsgroepen
De (sociale) woningmarkt stond in 2022 onder toenemende druk. Dit leidt tot groeiende vraagstukken rondom huisvesting van aandachtsgroepen, waaronder ouderen, statushouders dak-en thuislozen en de doorstroom vanuit Beschermd Wonen. In 2022 zijn enkele landelijke programma’s ontwikkeld zoals een ‘Een Thuis voor iedereen’ en ‘Wonen en Zorg voor ouderen’. De eerste voorbereidingen zijn gestart om deze programma’s in een lokale en regionale Woonzorgvisie uit te werken.

NDW21
Op basis van de ontwikkelvisie Winkelsteeg werken we aan de voorbereiding van de transformatie van dit gebied om zo ruimte te bieden aan werken, wonen en (maatschappelijke) voorzieningen. Vooruitlopend daarop werken we in 2022 samen met de woningbouwcorporatie aan de afronding van de realisatie van circa 500 flexibele woningen, NDW21. Dit wordt een gemengde, leefbare wijk in het hart van Winkelsteeg.
De financiering én voorbereidingen noodzakelijk voor de komst van circa 500 flexibele woningen op NDW21 waren uitdagender dan vooraf ingeschat, maar medio 2023 verwachten wij de eerste bewoners te verwelkomen.

Zorgwoningen
We zijn gestart met de bouw van de zorgwoningen voor dak- en thuislozen met zware psychische/psychosociale problematiek in Nijmegen-Noord en in de Weezenhof. We organiseren passende ondersteuning bij het wonen voor deze doelgroep. Ook in de regio kijken we naar mogelijkheden om deze bijzondere woonvorm te realiseren en sluiten we aan bij lokale initiatieven.
In april 2022 zijn de 8 zorgwoningen in de Weezenhof opgeleverd en succesvol in gebruik genomen.

Housing First
We hebben het aantal trajecten Housing First in Nijmegen en in de regio uitgebreid. Housing First is een vorm van wonen met ambulante, intensieve begeleiding en bedoeld voor dakloze mensen met meervoudige problemen, waarbij de toewijzing van een woning de start is van een traject waarbij zelfstandig wonen het doel is. In 2022 zijn in Rijk van Nijmegen 10 trajecten Housing First opgestart en zijn de eerste voorbereidingen gestart om trajecten in Rivierenland mogelijk te maken.

Ambulantisering van beschermd wonen naar beschermd thuis
 Zoals ook in de evaluatie van het beleidsplan is aangegeven is de doelstelling zoals gesteld in het beleidsplan Samen Dichtbij ten aanzien van de ambulantisering (om de helft van de intramurale bedden in 2030 te hebben afgebouwd) inmiddels achterhaald. Dit heeft te maken met de reeds afgebouwde bedden, de overgang van bedden naar een ander financieringsregime (Wet langdurige Zorg) en de uitdaging om doorstroom van cliënten naar een eigen woonplek te realiseren. We constateren in 2022 dat we qua beschermd wonen plekken voor de regio Gelderland Zuid een niveau hebben bereikt, waarbij verdere afbouw niet gepast is. Een basisaanbod voor onze kwetsbaarste bewoners blijft de komende jaren noodzakelijk en wenselijk. Wel constateren we dat we moeten blijven inzetten op de opbouw van meer ambulante 24-uurszorg (beschermd thuis).

Druk op de opvang en borgen de winteropvang voor daklozen verminderd
De maatschappelijke opvang staat onder druk omdat er meer daklozen zijn. We verminderen deze druk door enerzijds meer aandacht te vragen en projecten op te starten om het wonen (al dan niet met begeleiding) te faciliteren zoals Droombankje en Binder. Anderzijds doen wij dit door (tijdelijk) te zorgen voor extra opvangplekken. Tegelijkertijd zorgen wij voor een adequate winteropvang waarbij we rekening houden met eventuele coronamaatregelen.

Sloop en nieuwbouw De Hulsen
In de zomer van 2022 is de sloop van gebouw De Hulsen begonnen. Einddatum van de nieuwbouw is voorzien voor eind 2024. Sinds de sloop is het voormalige gebouw De Flet (nu heet het De Aanvang) gebruikt als eerste opvanglocatie voor klanten van IrisZorg.

Bed Bad Brood-voorziening
Wij hebben in 2022 de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers in de BedBadBrood -voorziening (25 plaatsen) voortgezet wegens humanitaire redenen en de risico’s voor de openbare orde en de volksgezondheid.

Straatsekswerkers
We hebben de hulp aan (straat)sekswerkers verder verbeterd en zijn de hulpaanpak voor straatsekswerkers blijven inzetten. Er zijn hulpmethodieken ontwikkeld die beter aansluiten bij deze doelgroep. Lotsverbetering en motiveren om uit te stappen staan centraal. We hebben het kennisnetwerk in seksualiteit en sekswerk versterkt als het gaat om preventie, zorg, begeleiding en uitstapmogelijkheden uit de prostitutie. We hebben het burgerinitiatief om een Overweeghuis te realiseren ondersteund. Dit is een plek waar sekswerkers in rust kunnen overwegen hun leven een ander perspectief te geven en uit de prostitutie te stappen.